Her bölgesi ayrı bir güzellikle meşhur olan ülkemizin en özel ve gözde yerlerinden biri olan Kapadokya, binlerce yıllık tarihi, doğası ve manzarasıyla dünyaya mal olmuş durumda. Bu nedenle her mevsim yüz binlerce ziyaretçiye ev sahipliği ediyor. İnsan burayı gördüğünde böyle bir doğa harikasının nasıl gerçekleşebildiğine, nasıl böylesine bir güzellik ortaya çıkarıldığına adeta inanamıyor, büyüleniyor! Peribacaları, yeraltı şehirleri, çok eski kiliseleri, mükemmel manzaraları olan vadileri ve daha birçok güzelliği ile dev balonların eşlik ettiği meşhur Kapadokya’yı eksiksiz bir şekilde gezip görmek buradaki tarihe saygı duyarak yeterli zaman ve doğru bir gezi planına sahip olduğunuza emin olmanız gerekiyor.Bu yazımızın konusu bu güzellikler arasındaki Soğanlık Vadisi olacak.
Güllüdere Vadisi, Güvercinlik Vadisi, Bağlıdere Vadisi, Soğanlı Vadisi gibi farklı bölgelerde yer alıp, farklı manzaralara ev sahipliği eden vadileriyle hem doğa sporları sevenler için en keyifli aktivitelere hem de şehrin gürültüsünden, yoruculuğundan kaçmak isteyenler için huzurlu anlar vaat etmektedir. Ayrıca bunların yanı sıra Avanos, Göreme, Ürgüp ve daha nice meşhur bölgeleriyle her gezi severe hitap ediyor.
Bu meşhur bölgelerde çok güzel şeylere tanıklık etmek mükemmel olsa da, daha az bilinen ancak yine çok özel oluşumlara ev sahipliği eden bölgeleri de gezmeden geçmemek gerekiyor. Bunlardan ilki olan Soğanlı Vadisi de gezi rotasına eklenmesi gereken ve kubbeli kaya kiliseleri görülmesi gereken yerlerden birisidir. Daha az turistik olduğu için kafa dinleme fırsatı ve Kapadokya’ya her giden ziyaretçinin gördüğünden farklı güzellikler görmeyi sağlıyor.
Kapadokya Soğanlı Vadisi
Kapadokya Soğanlı Vadisi, Ihlara Vadisi ile büyük benzerlik gösterdiği öne sürülen, Kayseri sınırında yer alan Yeşilhisar ilçesine bağlı bir mahallede yer alıyor. Yeşilhisar merkeze 15 km uzaklıkta bulunan vadi, küçük bir alana değil 25 km’lik geniş bir kanyona serilmiştir. Az önce bahsedildiği gibi kubbeli kaya kiliselerinin yanı sıra hepimizin çocukluğunda birer anı olan bez bebeklerin de ortaya çıktığı yer olmasıyla ilgi çekiyor.
Bölgenin tarihinde yine 6. Ve 7. Yüzyıllarda yaşayan Bizanslıların hayatlarına tanıklık etmiş geziye açık olan 15 kilise ve hala kayıp olduğu düşünülen 50’ye yakın kilise bulunuyor. MS 1200-1300 yılları arasında Bizanslılardan alınıp bir Türk köyü haline gelen Soğanlı, Türkmen kökenli ve eskiden kale mahallesine bağlı olan bir yerleşim bölgesidir.
Kapadokya’yı meşhur eden peribacaları bu bölgede biraz farklılık göstererek yine varlığını sürdürüyor. 300-400 kişilik nüfusu ile son derece küçük ve sevimli olan bu köy depremler ya da Erciyes, Hasandağı ve Güllüdağ’ın aktif olduğu dönemlerdeki sarsıntılardan etkilenerek çökmelere uğramış ve vadi ve platoların oluşumuna yol açmış. Bu vadi yamaçlarında Roma ve Bizans uygarlıklarına ait çok sayıda mezarlık ve kiliseye rastlanılıyor.
Soğanlı bez bebekleri, tüm bölgede rastlayacağınız sıklıkta etrafa renkli bir canlılık serpiyor. Bölgenin turistik yoğunluğu Kapadokya’nın diğer bölgelerindeki kadar fazla olmadığı için, buradaki geçim kaynaklarından en önemlisi bu bez bebekler oluyor. Köy kadınlarının el emeğiyle en güzel şekilde dikilip, makyajla süslenen bebeklerin yanı sıra Türk motiflerinin hakim olduğu heybeler, halılar ve çoraplara da rastlanıyor. Bir gezi arası vermek içinse yine köylü kadınların elleriyle hazırladıkları gözlemelerle lezzetli bir dinlenme saati yaratabiliyorsunuz.
Vadinin kuzey tarafında yer alan Kubbeli Kilise, bölgenin en meşhur ve özel yerlerinden bir tanesi. Kubbelerin oluşturulması dev bir peribacasının büyük bir ustalıkla işlenmesi sonucu bu hale getirilmiş ki bu kiliseyi daha da özel kılan niteliklerden bir tanesi. Tıpkı bir labirent gibi gözüken Kubbeli Kilise, içinde kayalara oyulmuş tünelleri, merdivenleri, koridorları ve dehlizleriyle son derece heyecan verici ve gizemli bir yer. Burayı daha da gizemli hale getiren sebeplerden bir tanesi de sesin nereden geldiğinin anlaşılmasına imkân vermeyen farklı akustik yapısı. Son şeklini 14. Yüzyılda aldığı bilinen Kubbeli Kilise iki katlı ve içi kiliselerden çoğunlukla alışık olduğumuz gibi fresklerle süslüdür.
Eski dönemlerde kilise ya da manastır olarak kullanılan yapıların yıkılıp dökülen kısımları ya da artık kullanılmayacak olmasıyla genelde kapı ve pencere gibi bazı yerler örülerek güvercinlik haline getirilmiş. Zaten güvercinlikler bu bölgede kiliseler, yeraltı şehirleri ve mezarlardan çok daha fazla görülen oluşumlardan olup, Soğanlı’da da bulunmaktadır. Güvercinliklerin neden bu kadar fazla olduğunun sebebi ise genellikle zayıf olan toprağı güçlendirmek için gübre elde etmekmiş.
850 yılında 200’e yakın sayıda manastır ve kilisenin olduğu bilinirken, günümüze 50’ye yakının ulaşabildiği biliniyor. Köye 2 km mesafede yer alan Tokalı Kilise, en yüksek tonozlu ve geniş olduğu için dikkat çekiyor. Ayrıca birbirine bağlı üç apsisli ve üç nefli yapıya sahip ve kiliseye 50 basamak sonunda ulaşılabiliyor. Bölgedeki bir diğer kilise olan Karabaş Kilisesi de, Roma döneminin izlerini taşıyan, dört bölümden oluşan ve 6. Yy’da yapıldığı bilinen bir yapıdır. Selçuklu ve Bizans motifleriyle resmedilmiş olan Hz. İsa’nın doğumu, vaftiz töreni, çarmıha gerilişi gibi hayatına dair önemli zamanları, 12 havarinin azizlerinin resimleri kilise duvarlarını süslüyor. Bu nedenle bu kilisenin bölgenin sanat değeri en yüksek yapılarından biri olduğu biliniyor. Duvarlarında dört adet mezarlık nişleri bulunduran ve küçük kubbeli kilisenin alt katında yer alan yapıya de Saklı Kilise adı verilmiş. Bu arada Soğanlı Vadisine giriş için Müzekart yeterli oluyor.
Soğanlı Vadisine Nasıl Gidilir?
Alışılmışın dışındaki mimariye sahip kiliseleri ve renkli bez bebekleri ile meşhur olan Soğanlı Vadisine nasıl gidilir diye soracak olursanız, Derinkuyu, Ürgüp, Avanos gibi bölgeler arası olduğu kadar kısa bir yol beklememelisiniz. Çünkü Yeşilhisar sınırlarında olan bu köy buraya bile 15 km, Nevşehir’e 60 km, Niğde’ye ve Kayseri’ye 80 km uzaklıkta bulunuyor.
Adana ve Kayseri yolu üzerinde kalan Soğanlı Köyü, aslında Nevşehir’e daha yakın olup, Nevşehir tarafında yapılan Kapadokya gezisinin ardından buraya geçmek daha iyi bir seçim olabilir. Nevşehir Mazı Köyü’nden Soğanlı’ya ilerleyebilirsiniz. Ürgüp üzerinden gelmeyi tercih ederseniz de Mustafapaşa Köyü üzerinden Soğanlı’ya ulaşabilirsiniz. Kayseri üzerinden gelmek içinse Adana yolu takip edilerek Yeşilhisar’a ulaşmak mümkün olabilir.
Özel aracınızla İstanbul’dan gelecekseniz, otoyolu takip ederek Kanaşlı’ya ulaşacaksınız. Buradan Bolu Dağı’nı takip eden normal yolla birlikte Bolu il sınırını geçecek ve ardından yine otoyola çıkıp, Kırşehir Kayseri yoluna devam edeceksiniz. Yeşilhisar Akköy ayrımındaki Soğanlı tabelası, Niğde yolu üzerinde karşınıza çıkacak ve tabelayı takip ederek yaklaşık 20 km ilerledikten sonra vadiye ulaşacaksınız.
Soğanlı’ya girişte karşınıza iki yol çıkıyor ve eğer sağ taraftan devam edecek olursanız kiliselerin bulunduğu bölgeye, sol taraftan ise köy merkezine varacaksınız. Köy merkezine aracınızı bırakıp yaklaşık 300 metre yürüyüşle Kubbeli Kilise’nin olduğu bölgeye gidebilirsiniz çünkü kilise etrafında araç girmesine müsaade eden bir yol bulunmuyor.
Kapadokya Soğanlı Vadisi gezisini atlamak istemezseniz ve bir tur aracılığıyla gezinizi gerçekleştirecekseniz, deneyimli ve mümkün olan en profesyonel turizm acentelerinden faydalanmanızı öneririz. Çünkü bu bölge meşhur ve birbirine kolayca ulaşılan o yakın bölgelerin daha dışında kalıyor ancak çok farklı güzelliklerle ziyaretçilerini etkiliyor.