KARANLIK DEHLİZLERDEN AYDINLIK GELECEĞE KAPADOKYA
Kapadokya’daki yeraltı yerleşimlerinin sayısı 150-200 civarındadır. Ancak 25.000 km² bir alanı
kaplayan Kapadokya bölgesinin bütün kasaba ve köylerinde bulunan büyüklü ve küçüklü yer
altı kaya yerleşimlerinin hepsini yeraltı şehri olarak tanımlamaktan ziyade büyük kısmını yer
altı yerleşimi olarak ele almak daha doğru olabilir.
Çünkü yer altı şehri demek için mekânın büyüklüğü, içinde yaşayan insan sayısı ve toplu
yaşama hizmet edebilecek tapınma, beslenme, barınma, havalandırma, depolama,
kanalizasyon ve temiz su ihtiyacını karşılamaya yönelik sistemleri bütün yer altı yerleşimleri
içinde barındırmıyor.
Yeraltı şehirleri aynı zamanda yörede bulunan hemen hemen her eski eve gizli bir geçit veya
dehlizle bağlantılıdır. Yörede yaşamış olan insanlar kendilerini daha fazla emniyete almak için yaşadıkları kayadan evlerin çeşitli yerlerine geçilmesi zor odalar ve yollar açarak bir ağ bağlantısı kurmuştur. Bunlardan Özkonak, Derinkuyu ve Kaymaklı gibi çok bilinenleri turizme açılmıştır. Fakat hepsinden daha merkezi bir lokasyonda içindeki sırlarla birlikte gün yüzüne çıkartılmayı bekleyen bir yer altı şehri daha bulunuyor. Avanos’ta bulunan yer altı şehri ile ilgili şimdiye kadar yapılmış ciddi bir araştırma ve çalışma da maalesef yok.
Bu pencereden baktığımızda Kapadokya bölgesinin en ilginç kültürel zenginliklerinden birisi olan ve her yıl yüzbinlerce turistin ziyaret ettiği çeşitli büyüklüklerdeki yeraltı şehir yerleşim önemli bir turizm potansiyeli.
Tarihi süreç içinde, Kapadokya’ya gelen değişik topluluklar tarafından devamlı olarak kullanılan ve genişletilen yeraltı yerleşimleri, bir önceki kültürün birçok arkeolojik izleri yok edilerek bugünkü halini almış. Fakat henüz turizme açılmamış olan yeraltı şehirleri içindeki bütün gizem ve sırlarla birlikte yetkililerin ilgisini bekliyor.
Avanos’ta bulunan bu yeraltı şehrini elimizde sadece bir fotoğraf makinesi ile gezmeye çalıştık. Oldukça büyük olan ve ilerledikçe içerisi karanlıklaşan dehlizlerin içinde çok fazla durmaya cesaret edemedik. Girişe yakın pek çok odayı gezdik. Kapadokya bu anlamda hala keşfedilmeyi bekleyen büyük bir hazineyi de içinde barındırmaya devam ediyor. Bilinen ve göz önünde olan bir Kapadokya’nın yanı sıra henüz turizme açılamamış büyük bir tarih karanlık dehlizler içinde bekliyor.